Havuz Suyu Şartlandırılması

Yüzme Havuzları Şartlandırılmasının Temelleri:

Havuz Suyu Niçin Şartlandırılmalıdır?

• Hastalık yapıcı patojen bakterilerin yok edilmesi,
• Yosun oluşumunın engellenmesi,
• Yüzüciler açısından suyun toksik etkiler taşımaması,
• İstenmeyen koku ve tat oluşumunun engellenmesi,
• Havuz çevresinde ve ekipmanlarında korozyonun engellenmesi,
• Havuz, filtre ve pompalarda kireç (scale) oluşumunun engellenmesi,
• Havuzun sürekli yüzülebilir halde tutulması,
• Havuzda sağlıklı ve hizjyenik bir ortam yaratılması için havuz suyu şartlandırılmalıdır...

Maksimum Havuz Suyu Sıcaklıkları

UYARI: Bu değerler, olması gereken maksimum sıcaklıklardır ve bu değerler asla aşılmamalıdır.

pH:

Bilimsel Tanım: Bir çözeltideki Hidrojen iyonu konsantrasyonun negatif logaritması

Genel Tanım: Bir çözeltinin asidik veya bazik aktivitesinin ölçülmesi

pH Etkisi:

Bir havuzun ideal pH değeri = 7,4

Düşük pH (< 7,2)

• Korozyon
• Deri ve göz tahrişi
• Vinil parçalarda deformasyon

Yüksek pH (> 7,6)

• Kireç (scale) oluşumu
• Deri ve göz tahrişi
• Klor etkinliğinin azalması

Not: İnsan gözünün pH değeri 7,3 - 7,4'tür.

TAC Toplam Alkalinite:

Alkalinite Bileşenleri:

• Bikarbonatlar - HCO3
• Karbonatlar - CO3
• Hidroksitler - OH

Tanım:

• Suyun tamponlama kapasitesinin kantitatif ölçümü
• pH'ın değişime karşı gösterdiği direnç
• Asit nötralleştirme kapasitesi

TAC Toplam Alkalinite Etkisi:

Bir havuzdaki ideal TAC değeri = 800 - 1200 ppm

Düşük TAC (< 80 ppm)

• pH değişkendir
• Su agresif karakterdedir (korozif)

Yüksek TAC (> 150 ppm)

• pH değişmeye karşı direnç gösterir
• Su scale yapıcıdır
• Bulanık su (yüksek pH)

TDS Toplam Çözünmüş Katılar:

Tanım: Suda çözünmüş halde bulunan bütün katıların toplamı

Bileşenler:

• Hidroksitler - Kalsiyum
• Bikarbonatlar - Sodyum
• Karbonatlar - Organikler
• Klörürler - İnorganikler
• Sülfatlar v.s.

TDS Toplam Çözünmüş Katı Etkisi:

Bir havuzda ideal TDS değeri = 1000 ppm

Yüksek TDS (> 1500 ppm)

• Donuk görünüm
• Korozyonu hızlandırır
• Klor etkinliğini azaltır

Toplam Sertlik:

Tanım: Su içerisindeki çözünmüş kalsiyum ve magnezyum iyonlarının kantitatif ölçümü

Sertlik Birimleri:

• ppm CaCO3    
• Fransız Sertliği Fr    1 Fr = 10 ppm CaCO3
• Alman Sertliği dH    1 dH = 17,8 ppm CaCO3
• İngiliz Sertliği E    1 E = 14,3 ppm CaCO3

Sertlik Etkisi:

Bir havuzdaki ideal sertlik değeri = 200 - 300 ppm

Düşük Sertlik (< 100 ppm)

• Su agresif karakterdedir (korozif)

Yüksek Sertlik (> 400 ppm)

• Su kireç yapıcıdır
• Bulanık su

Sertliğe Göre Suyun Sınıflandırılması:

Toplam Sertlik (ppm) → Sertlik Derecesi

• 0 - 75 → Yumuşak Su
• 75 - 100 → Orta Sert Su
• 150 - 300 → Sert Su
• > 300 → Çok Sert Su

Dezenfeksiyon:

• Bakteri ve virüsleri yok etmek
• Yosun kontrolü
• Organik maddenin uzaklaştırılması
• İstenmeyen kokuların bertaraf edilmesi
• Hijyenik su sağlanması

Patojenik Bakteriler:

 
Normalde 20 - 25 °C su sıcaklığında hücre 20 dakika içinde ikiye bölünür.

30 °C sıcaklıkta sadece 10 - 15 dakika sürer.

Örneğin: (25 °C)

1 saat içinde bir bakteriden 8 bakteri oluşur.

2 saatte 64 bakteri

4 saatte 4096 bakteri

6 saatte 262144 bakteri

12 saatte 68719476736 bakteri teorik olarak oluşur.

Bu yüzden NSPI ve EPA serbest klor seviyesinin 1 ppm'in altına düşmemesi gerektiğini belirtmektedir.

Yosun:

• Yosunlar suyun berrak, şeffaf rengini 24 saat içerisinde bozan mikroskobik canlılardır
• Havuz suyuna, hava yoluyla taşınan sporlarla, ham su içerisinden veya havuz kenarındaki çim yeşillik alanlardan girer
• Yosunlar sudaki çözünmüş CO2 'yi alarak pH'ın hızla yükselmesine sebep olurlar
• Yüzden fazla yosun tipi vardır (yeşil, sarı, kara, siyah yosun...)
• Klor ilavesi yosun oluşumuna tek başına yeterli olmaz
• Yosun önleyici kullanılmalıdır (Perapool Algeacidesolve-S ve/veya Perapool Algeacidesolve-PQ)

YOSUN OLUŞUMUNU KONTROL ETMENİN EN ETKİN YOLU, YOSUN OLUŞUMUNU BAŞTAN KONTROL ETMEKTİR.

Yosun Oluşumunun Önlenmesi:

• Sezon öncesinde mutlaka derz bakımı yapılmalı, dolgu malzemeleri ile çatlaklar kapatılmalıdır
• Bütün yüzeyler çok iyi temizlenmelidir
• Yosun önleyici havuz yüzeylerine sürülmelidir (Perapool Algeacidesolve-S ve/veya Perapool Algeacidesolve-PQ)
• Yosun önleyicinin kurumasından sonra havuz su ile doldurulmalıdır
• Sezon içerisinde özellikle ölü noktalar çok iyi fırçalanmalı ve vakum yapılmalıdır
• Yosun önleyici ilavesi sürekli yapılmalıdır
• Serbest klor seviyesi 1 ppm'in altına düşürülmemelidir

Klor Kimyası:

Klor suya ilave edildiği zaman HOCl (hipochlorous asit) oluşur.

pH seviyesine bağlı olarak

Serbest Klor (Free Chlorine) : HOCl ve OCl'nin toplamıdır.

HOCl (hipochlorous asit) + OCl (hipochloride ion

FC = HOCl + OCl

Serbest Klor:

Klorun dezenfeksiyonu gerçekleştiren yapısıdır.

pH'a bağlı olarak iki yapıda bulunur.

HOCl (hipochlorous asit) ve OCl (hipochloride ion)

HOCl yaklaşık olarak OCl'den 40 - 80 kat daha etkilidir.

FC = HOCl + OCl

Minimum serbest klor miktarı 1,0 ppm NSPI Serbest Klor miktarının 1,0 - 3,0 ppm arasında tutulması gerektiğini kesinlikle tavsiye etmektedir.

pH etkisi:

pH = 7,4 HOCl % 50 ve OCl % 50

pH değerinin 7,4'ün üzerinde tutulması ekonomik olmayan bir şartlandırmadır.

Bağlı Klor:

• Kuvvetli, tahriş edici klor kokusu
• Göz yanması ve tahrişi
• Klorun dezenfektan üzerinde azalma

NSPI tarafından maksimum bağlı klor seviyesi 0,2 ppm

Bağlı Klor (Combined Chlorine) (CC = 2 ppm)

Bağlı Klor Oluşumu:

Suya Amonyak (NH3);

• Ham sudan
• Yüzücülerin terlemesinden
• İdrardan
• Bakterilerin kimyasal yapısından
• Yosunların kimyasal yapısından
• v.s. yollarla

giriş yapmaktadır.

Serbest klor bakterileri öldürmek ve NH3'ü oksitlemek için amonyakla reaksiyona girer ve bağlı klor oluşur.

Basit olarak bağlı klor ölü bakteri olarak tanımlanabilir.

Bağlı Klor (Chloramines) Oluşumu

Klor amonyakla reaksiyona girer ve aşağıdaki yapılar oluşur.

Bağlı Klorun Yok Edilmesi:

Su kimyası literatüründe belirtildiği üzere bağlı klor yapısını yok etmek için KIRILMA NOKTASI KLORLAMASI yapılmalıdır.

Bağlı Klorun Yok Edilmesi:

Literatürde teorik olarak bağlı klor miktarının 7,5 katı fazla serbest klor ilavesiyle kırılma noktası klorlaması yapılır.

Pratikte bu değer 7,5 kat değil; en az 10 kat olarak hesaplanmalıdır.

Örneğin: Ortamda 0,6 ppm bağlı klor varsa ilave edilmesi gereken serbest klor miktarı minimum 6 ppm'dir.

Eğer bağlı klor oluşumu çok fazla ise ilave edilmesi gereken taze su miktarı artırılmalıdır.

Klorlama Şekilleri:

Sürekli (Rutin) Klorlama:

Bakterilerin kontrolü ve su hijyeni için ortama sürekli olarak 1,0 - 3,0 ppm serbest klor ilavesi gerekmektedir (Poolstar 90 GR ve/veya Poolstar 56 GR ve/veya Poolstar CHC 70)

Şok (Süper) Klorlama:

Kısa bir süre için yüksek miktardaki serbest klorun suya verilmesi ile gerçekleşir.

Bağlı klorun yok edilmesi, yosun oluşumunun kontrolü, organik maddelerin uzaklaştırılması için yapılır (Poolstar CHC 70)

Toplam Klor:

Toplam klor sudaki serbest klorun ve bağlı klorun toplamıdır.

Toplam Klor = Serbest Klor + Bağlı Klor

Serbest Klor  →  HOCI + OCI  →  1,0 - 3,0 ppm
Bağlı Klor  →  Chloramines  →  maks. 0,2 ppm

Su Analizi:

• Havuz suyunu kontrol edebilmek için pH ve klor değerlerinin günde minimum 3 defa ölçülmesi gerekir
• Su numuneleri havuzun farklı bölgelerinden alınmalıdır
• Her su numunesi en azından havuz kenarına 50 cm uzaktan ve 30 cm derinden alınmalıdır. Numunenin havuz suyunu temsil edici karakterde olması gerekmektedir
• Diğer su analizleri (stabilizatör, su dengesi parametreleri, vs.) AKM Kimyevi Ürünler teknik ekibince yapılmaktadır
• Her teknik servis sonrası su analiz raporu hazırlanmalıdır
• Havuz operatörleri tarafından yapılan günlük ölçümler düzenli raporlama şeklinde tutulmalıdır

Su Analizi:

Phenol Red Tablet  →  pH
DPD 1 Tablet  →  Free Chlorine
DPD 3 Tablet  →  Total Chlorine

T.C. = F.C. + C.C.

DPD 3 = DPD 1 + Combined Chlorine